De Bijbel vertelt het verhaal over God die licht en leven geeft, en over Jezus die de dood heeft overwonnen. Daarom willen we dat verhaal onder de aandacht brengen, juist in een periode dat de dagen weer korter worden en er op veel plekken Halloween wordt gevierd. Met Light in the night komt er licht in het donker, en vieren we het leven in plaats van de dood. Laten we het licht aandoen in Nederland!

1. Waar komt Halloween vandaan?
2. Wat heeft Halloween te maken met het christendom?
3. Waarom zien we rond Halloween veel uitgeholde pompoenen?
4. Wat zijn de gevolgen van Halloween?

1. Waar komt Halloween vandaan?
Halloween is ontstaan onder de oude Keltische stammen in wat nu Groot-Brittannië, Ierland en Frankrijk is. De Kelten geloofden in natuurgeesten die zorgden voor bijvoorbeeld vruchtbaarheid, de oogst en het vee. Op specifieke momenten in het jaar eerden de Kelten deze natuurgeesten in het bijzonder. 31 oktober was ook zo’n moment: Samhain, het eind van de oogst en het begin van de winter – het oud en nieuw van de Kelten.
Tijdens Samhain was de grens tussen het rijk van de levenden en van de geesten erg dun. Als je de doden dus wilde eren of om raad vragen, kon je dat tijdens Samhain gemakkelijker doen dan de rest van het jaar. Daarom werden overleden voorouders en andere geesten uitgenodigd, bijvoorbeeld door middel van een lege stoel aan tafel, of door offers voor de deur te leggen – in de vorm van eten en drinken, maar soms ook mensen- en dierenoffers. Er was ook een risico nu de grens met het dodenrijk zo dun was. Om te voorkomen dat de geesten het lichaam van een levende in bezit zouden nemen of zouden meenemen naar het dodenrijk, droegen mensen maskers en/ of verkleedden ze zichzelf als geest.
Hier komt de traditie vandaan om je tijdens Halloweenfeesten griezelig te verkleden en om snoepjes op te halen langs de huizen.

2. Wat heeft Halloween te maken met het christendom?
In de 9e eeuw, onder paus Gregorius IV, bereikten rooms-katholieke missionarissen de inwoners van o.a. Ierland en Groot-Brittannië. Een deel van hen bekeerde zich (al dan niet gedwongen) tot het christendom, maar een ander deel bleef in het geheim de Keltische natuurgoden eren. In een poging om meer voet aan de grond te krijgen, besloot Gregorius IV om het rooms-katholieke Allerheiligen te verplaatsen van 13 mei naar 1 november. De Engelse naam voor Allerheiligen is All Hallows Eve – dit is verbasterd tot Halloween. De avond voorafgaand aan Allerheiligen (Halloween) viel voortaan samen met Samhain. Met Allerheiligen (1 november) gedenkt de
Over Halloween
rooms-katholieke kerk alle heiligen die geen eigen feestdag hebben, en tijdens het daaraan gekoppelde Allerzielen (2 november) worden alle overledenen herdacht. Het bezoeken van kerkhoven en het branden van kaarsen hoorden hier ook bij. De paus hoopte dat het christelijke gebruik de plaats zou innemen van de Keltische rituelen, maar juist omdat de feesten zo op elkaar leken, was de vervanging geen overtuigend succes. Verschillende onderdelen van het eeuwenoude Keltische feest zijn nog steeds zichtbaar in moderne Halloweenfeesten.

3. Waarom zien we rond Halloween veel uitgeholde pompoenen?
Hét beeld dat we associëren met Halloween is de uitgeholde pompoen met een kaarsje erin. Dit vindt waarschijnlijk zijn oorsprong in het verhaal over de Ierse schurk Jack. Volgens de legende kwam de duivel Jack halen, maar Jack liet de duivel in de val lopen. Hij liet hem in een boom klimmen en kerfde vervolgens een kruis in de stam. Jack liet de duivel pas gaan nadat hij hem beloofd dat hij hem nooit mee zou nemen naar de hel. Toen Jack stierf mocht hij niet naar de hemel omdat hij niet in God geloofde, maar de duivel wilde hem ook niet toelaten in de hel vanwege zijn belofte. De duivel gooide hem wel nog een gloeiend kooltje na. Jack legde het kooltje in de knol die hij op dat moment aan het eten was, om zo beter de weg te kunnen vinden. Hij vond de weg echter nooit en bleef voor altijd rondzwerven met de knol als lantaarn.

5. Wat zijn de gevolgen van Halloween?
Halloween heeft voor de meeste mensen geen geestelijke inhoud; het is een jaarlijkse festiviteit waar reclamemakers handig op inspelen. Toch heeft het vieren van Halloween wel gevolgen:
• De nadruk die met Halloween ligt op duisternis, heksen, geraamtes, bloed, etc. kan met name bij kinderen angst teweegbrengen. Dit kan diep en langdurig doorwerken in de psyche van kinderen, zeker nu veel Halloweenfeesten steeds openlijker gruwelijk worden. En dat terwijl de Here Jezus kinderen juist wil leren dat ze veilig zijn bij Hem en dat Hij sterker is dan alle geestelijke machten!
• De wereld van geesten wordt met Halloween voorgesteld als iets grappigs, als iets waar je mee kunt spelen. God maakte mensen met een geest, ziel en lichaam en daarom is contact met geesten inderdaad mogelijk, maar God bedoelde dat we met Hem zouden leven – niet met geesten uit het dodenrijk. Door Halloween te vieren als een kinderfeest lijkt het een onschuldige bezigheid, en de meeste mensen die Halloween vieren zijn ook niet actief bezig met het zoeken van contact met geesten. Toch is die geestelijke component wel degelijk aanwezig.
• Halloween leidt de aandacht af van Degene die alle duistere geesten overwonnen heeft. Jezus Christus heeft de dood en alle demonen overwonnen, en Hij is degene die telkens weer zegt: ‘Wees niet bang.’

TIP!
Op lightinthenight.nl/informatievideo vind je een filmpje met Joyce de Jongh, waarin zij meer uitlegt over Halloween. Dit filmpje is gericht op kinderen, maar ook volwassenen kunnen er natuurlijk wat van leren! 

________________________________________

Colofon. Light in the night is een initiatief van Ark Mission. De bijbelteksten zijn met toestemming ontleend aan de Bijbel in Gewone Taal (2014), © Nederlands Bijbelgenootschap, tenzij anders vermeld. Illustraties door Annick Abspoel.

© 2019-2020 Ark Mission